Кошмо Штаттар Украинадагы согушту токтотуу сүйлөшүүлөрү алкагында өлкөнүн чыгышында эч бир аскерлер болбой турган өзгөчө экономикалык аймак түзүүнү сунуштап жатканын украин президенти Владимир Зеленский 11-декабрда Киевде журналисттердин суроолоруна жооп берип жатып билдирди:
"Алар Донецк облусунан украин аскерлери чыгып кеткидей, мунаса катары ал аймакка орус аскерлери кирбей тургандай болушу керек деп жатышат".
Зеленскийдин айтымында, АКШ "Орусия Донецк, Херсон жана Запорожье облустарынан өз аскерлерин чыгарып кетүүгө милдеттүү болбошу керек, ал эми Днепропетровск, Харьков жана Сумы облустарынан чыгарып кетиши зарыл" деп эсептейт.
АКШ менен сүйлөшүүлөрдө талаш жараткан пункт Донецк облусунун аймагы жана ага байланыштуу башка да маселелер, ошондой эле Орусия өз көзөмөлүнө алып алган Запорожье атомдук электростанциясынын келечектеги макамы экенин айткан Зеленский "Биз бул эки маселени талкуулоону улантып жатабыз" деп кошумчалады.
Зеленский Украинанын жери тууралуу кандай гана маселе болбосун, жалпы элдик талкууга чыгарылышы керектигин айтты. АКШ Украинанын коопсуздугуна кандай кепилдик бере алары тууралуу маселе да талкууланып жатканын айтып, бул жаатта "конструктивдүү жана мазмундуу сөз болгонун" билдирди.
Ал тапта Ак үйдүн маалымат катчысы Кэролайн Ливитт 11-декабрдагы басма сөз жыйынында өлкө президенти Дональд Трамп Украинада тынчтык орнотуу процесси жай жүрүп жатканына байланыштуу Орусияга да, Украинага да "абдан нааразы" экенин айтты.
Соңку эки апта ичинде эле АКШ администрациясы орусиялыктар, украиналыктар, европалыктар менен жолугушууга, сүйлөшүүгө 30 сааттан ашык убактысын коротконун билдирген Ливитт Трамп сөздү токтотуп, аракет көрүүнү, согуштун басылышын каалап жатканын белгиледи.
"Кошмо Штаттар жана Трамптын администрациясы Орусия-Украина согушун токтотууга аракет кылуу менен активдүү алектенип жатышат", - деди ал.
Украина коңшусу Орусиянын толук масштабдуу агрессиясына каршы күрөшүп, күн сайын ракета, дрон аткылоосуна кабылып келатканына төрт жылга жакындады. Анын ички мыйзамдарына ылайык согуш учурунда эч кандай шайлоо өнөктүгү өтпөйт. Трамп президенттик кызматка киришкен күндөн тартып согушту токтотуу аракетин көрүүдө. Жакында анын администрациясы тынчтык планын иштеп чыккан, азыр ал документ талкууда.
Киевдин европалык өнөктөштөрү 13-декабрда кезектеги жолугушууга чогулганы жатышат. Алар Трамптын айрым сунуштарына макул эместигин билдиришкен.
Орусияда 11-декабрга караган түнү эки химиялык завод дрон чабуулуна кабылды. Телеграм-каналдар кабарлагандай, Новгород облусунун Великий Новгород шаарында жана Смоленск облусунун Дорогобуж шаарында жайгашкан ишканаларга сокку урулган.
Astra каналы жергиликтүү тургундарга таянып жазгандай, Великий Новгороддо “Акрон” жер семирткич заводуна дрон менен чабуул жасалган. Жарылуу болуп, өрт тутанганы кабарланды.
“Акрондо" аммиак селитрасы да бар. Анын компоненттери жарандык жана аскердик тармактарда да колдонулушу мүмкүн.
Ошондой эле Astra жана украиналык Supernova+ каналы маалымдагандай, дрондор Дорогобуж шаарындагы “Дорогобуж” химиялык заводун да бутага алган. Ал минералдык жер семирткичтерди жана технологиялык продукцияны чыгарган ишкана.
Телеграм-каналдар Дорогобуж районундагы Жылуулук электр борбору да жабыркаганын жазышты.
Орусиянын Коргоо министрлиги билдиргендей, бейшембиге караган түнү 12 облустун үстүнөн жалпы 287 украин дрону атып түшүрүлгөн.
Воронеж облусунун губернатору Александр Гусев социалдык тармактарда жазгандай, Воронежде дрондун сыныгы электр берүү линиясын үзүп кетип, айрым жерлерде жарык убактылуу өчүп, шаардын сол жээгинде жылуулук менен камсыздоо жарым-жартылай үзгүлтүккө учураган. Мындан тышкары административдик имарат жана бир нече көп кабаттуу үйдүн терезелери жабыркаган.
Облустун түштүк тарабында өнөр жай объектисине тиешелүү имарат да бузулган.
Украина бул соккулар боюнча комментарий берген жок. Адатта Киев орус армиясына колдоо көрсөткөн ишкана-жайларга дрон менен чабуул коерун билдирип келет. Ал эми орус армиясы дээрлик күн сайын Украинанын аймагына абадан чабуул коет.
Орусиянын айрым аймактары 11-декабрга караган түнү Украинанын дрон чабуулуна кабылганын жергиликтүү басылмалар жана Телеграм каналдар кабарлап жатышат.
Борбор калаа Москванын мэри Сергей Собяниндин Телеграм каналындагы саат эртең мененки 8деги маалыматка караганда, шаарды көздөй учуп бараткан кеминде 32 учкучсуз учак атып түшүрүлдү, сыныктар түшкөн жерлерде тийиштүү кызматтар иштеп жатат.
Росавиация мекемеси Москванын «Шереметьево» аэропортун, мындан тышкары Тамбов, Ярославль жана Иваново шаарларынын аба майдандарын убактылуу жапканы, Орел облусунда "ракета чабуулу болушу ыктымал" деген эскертүү берилгени маалымдалды.
Андан мурдараак Воронеж облусунун губернатору Александр Гусев бир нече өнөр жай ишканасында өрт тутанганын билдирген, ал жерлер украин дрондорунун чабуулуна кабылганы кабарланган. Айрым жерлерде үйлөр зыян тартканы белгилүү болгон.
Липецк аймагында да дрон соккусу болушу ыктымал деген эскертүү берилди.
10-декабрда Украинанын Коопсуздук кызматынын деңиз дрондору Кара деңизде Орусиянын "көмүскө флотунун" дагы бир мунай танкерин бутага алышканы белгилүү болду. Комор аралдарынын туусу менен каттап жүргөн Dashan кемеси жарактан чыгарылганы, ал Новороссийскидеги орусиялык порт терминалына Украинага караштуу экономикалык зонада сүзүп баратканы айтылды. Украинанын маалыматына караганда, танкердин өзүнүн баасы болжол менен 30 миллион доллар турчу, ал 60 миллион долларлык мунай азыгын ташып бараткан. Орусия менен мунай бизнесине аралашкан деп шектелген бир нече кеме буга чейин да бутага алынган.
Ал тапта Киев АКШнын Украинадагы согушту токтотуу тууралуу планына өз жообун жөнөткөнүн бир катар медиа кабарлады. Bloomberg агенттиги украин тарап пландын кайрадан каралып чыккан вариантын бергенин маалымдады.
Америкалык Axios жаңылыктар сайтынын кабарчысы Барак Равид "Украина Трамптын администрациясына АКШнын тынчтык планынын долбоору боюнча өз жообун берди, бул тууралуу мага украиналык жана америкалык аткаминерлер билдиришти", - деп Х социалдык түйүнүнө жазган.
Киевден бул боюнча расмий комментарий же маалымат азырынча боло элек.
Украин президенти Владимир Зеленский согушту токтотуу планынын 20 пункту боюнча ишти аяктап калышканын, бул документ АКШга 10-декабрда жөнөтүлөрүн айткан.
Украина коңшусу Орусиянын толук масштабдуу кол салуусуна 2022-жылдын февралында кабылгандан бери кармашып келе жатат. Соңку жылдары Орусиянын аймагына дрон чабуулдарын күчөткөн Киев алардын согушту камсыздаган мунай жана энергетика тармагын гана бутага алып жатканын билдирүүдө. Украина муну менен өзүн коргоону, орус армиясынын ага каршы колдонулуп жаткан мүмкүнчүлүктөрүн азайтууну көздөйт.
Украинанын президенти Владимир Зеленский сүйлөшүүлөрдүн жыйынтыгында согушту токтотуу тууралуу АКШнын тынчтык планы 28ден 20 пунктка чейин азайтылып, Украинанын кызыкчылыгына каршы келген шарттар алынып салганын билдирди.
Ал так кайсы пункттар боюнча сөз болуп жатканын тактаган жок жана аймактык маселелерге байланыштуу азырынча компромисс табыла электигин айтты.
Владимир Зеленский журналисттер менен болгон маегинде Украина Конституция боюнча да, эл аралык укук боюнча да өз аймактарынан баш тартууга укугу жок экенин белгиледи.
“Орусия биз аймактардан баш тартышыбызды талап кылып жатат. Биз эч нерсе бергибиз келбейт - биз дал ушул үчүн күрөшүп жатабыз”, - деген Зеленский Украина 9-декабрда тынчтык планы боюнча ишти аяктап, АКШга өткөрүп берерин кошумчалады.
Буга чейин Politico басылмасы өз булактарына шилтеме берип, Донбасстын келечеги боюнча сүйлөшүүлөр туңгуюкка кептелгенин кабарлаган.
Кошмо Штаттардын президенти Дональд Трамп Украина лидери Владимир Зеленский орус-украин согушун токтотуу боюнча Вашингтон сунуштаган планга “кол коюуга даяр эмес”, алтургай документ менен толук тааныша электигин айткан.